Mój wynik
Analizę jakości nasienia kończy postawienie diagnozy, stanowiącej wynik przeprowadzonego badania. Rozpoznanie pozwala stwierdzić, które z parametrów nasienia są poniżej wartości referencyjnych. Międzynarodowa Organizacja Zdrowia w 2010 roku określiła nazewnictwo klasyfikujące zaburzenia poszczególnych parametrów nasienia. Jeśli nasienie spełnia wszystkie normy, prawidłowy wynik określany jest jako normozoospermia. W przypadku, gdy któraś z cech badanej próbki jest poniżej wartości referencyjnej, dodaje się kolejne przedrostki do nazwy – zoospermia.
W przypadku upośledzenia:
- koncentracji – oligo-,
- ruchliwości – astheno-,
- budowy plemników – terato-,
- innych cech – odpowiednie przedrostki opisujące daną cechę.
Nomenklatura stosowana w czasie rozpoznawania charakteru nieprawidłowości parametrów nasienia.(WHO, 2010)
| ROZPOZNANIE | OPIS | |
| 1. | Aspermia | Brak nasienia, w tym brak ejakulacji i ejakulacja wsteczna |
| 2. | Asthenozoospermia | Liczba plemników z ruchem postępowym poniżej wartości referencyjnych |
| 3. | Asthenoteratozoospermia | Liczba plemników z ruchem postępowym oraz o prawidłowej budowie morfologicznej poniżej wartości referencyjnych |
| 4. | Azoospermia | Brak plemników w ejakulacie |
| 5. | Hemospermia | Obecność erytrocytów w nasieniu |
| 6. | Kryptozoospermia | Brak plemników w preparacie bezpośrednim, ale stwierdzone w preparacie po odwirowaniu ejakulatu |
| 7. | Leukospermia | Obecność leukocytów w ejakulacie |
| 8. | Nekrozoospermia | Obniżona żywotność plemników; niska liczba żywych plemników, podwyższona liczba plemników nieruchomych |
| 9. | Normozoospermia | Całkowita liczba plemników w ejakulacie lub ich koncentracja, ruchliwość (ruch postępowy) oraz morfologia powyżej lub równa wartościom referencyjnym |
| 10. | Oligoasthenozoospermia | Całkowita liczba plemników w ejakulacie lub ich koncentracja oraz liczba plemników o ruchu postępowym poniżej wartości referencyjnych |
| 11. | Oligoasthenoteratozoospermia | Całkowita liczba plemników w ejakulacie lub ich koncentracja, liczba plemników o ruchu postępowym oraz liczba plemników o prawidłowej budowie morfologicznej poniżej wartości referencyjnych |
| 12. | Oligoteratozoospermia | Całkowita liczba plemników w ejakulacie lub ich koncentracja oraz liczba plemników o prawidłowej budowie morfologicznej poniżej wartości referencyjnych |
| 13. | Oligozoospermia | Całkowita liczba plemników w ejakulacie lub ich koncentracja poniżej wartości referencyjnych Liczba plemników o prawidłowej budowie morfologicznej poniżej wartości referencyjnych |
| 14. | Teratozoospermia | Liczba plemników o prawidłowej budowie morfologicznej poniżej wartości referencyjnych |
Wartości referencyjne i wytyczne WHO
W 1980 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wydała pierwszy podręcznik traktujący o standaryzacji procedur badania ludzkiego nasienia. Przez ostatnie 30 lat, WHO stała się autorytetem, wydającym wytyczne, będące globalnym standardem dla analizy jakości.
W roku 2010 wydana została piąta edycja podręcznika, będąca jedynym i właściwym zbiorem wytycznych, dotyczącym właściwego przeprowadzania badania nasienia w laboratoriach na całym świecie. „WHO laboratory manual for the examination and processing of human semen” pozwoliłonaujednoliceniemetodocenyjakościnasienia. W edycji piątej, zgodnie z kierunkiem wytyczonym w poprzednich edycjach, wartości referencyjne klasyfikujące nasienie jako płodne, zostały obniżone. Wynika to z udoskonalenia sposobu ich wyznaczania, nie zaś drastycznie obniżającej się płodności mężczyzn.
Wartości referencyjne parametrów analizowanych podczas badania nasienia.
| PARAMETR | WARTOŚĆ |
| Objętość ejakulatu | ≥ 1,5 ml |
| Upłynnienie | < 60 min |
| pH ejakulatu | ≥ 7,2 |
| Koncentracja plemników (liczba plemników w 1 ml nasienia) | ≥ 15 mln/ml |
| Całkowita liczba plemników w ejakulacie | ≥ 39 mln |
| Ruchliwość plemników typu A+ B (ruchliwość progresywna) | ≥ 32 % |
| Ruchliwość plemników typu A+ B +C | ≥ 40 % |
| Ruchliwość plemników typu D (nieruchome) | <60 % |
| Morfologia plemników (% prawidłowych plemników) | ≥ 4% |
| Żywotność (%plemników żywych) | ≥ 58% |
| Koncentracja leukocytów | < 1 mln/ml |
Światowa Organizacja Zdrowia publikuje wartości referencyjne parametrów nasienia, nie zaś normy określające nasienie, jako dobre lub złe. Wartości referencyjne są to przedziały liczbowe lub procentowe, wyznaczone dla poszczególnych parametrów, zgodnie z którymi dany pacjent statystycznie ma wysokie prawdopodobieństwo uzyskania potomstwa w sposób naturalny, czyli ma szansę zapłodnienia partnerki. Wartości referencyjne nie wyznaczają progów, poniżej których nasienie uznawane jest za nasienie złej jakości, a co za tym idzie, pacjent uważany jest za niepłodnego.
Wartości referencyjne parametrów analizowanych podczas badania nasienia.
| PARAMETR | WHO 1999 | WHO 2010 |
| Objętość ejakulatu | ≥ 2ml | ≥ 1.5 ml |
| Koncentracja plemników (liczba plemników w 1 ml nasienia) | ≥ 20 mln/ml | ≥ 15 mln/ml |
| Całkowita liczba plemników w ejakulacie | ≥ 40 | ≥ 39 mln |
| Ruchliwość plemników typu A+ B (ruchliwość progresywna) | ≥ 50 % | ≥ 32 % |
| Ruchliwość plemników typu A+ B +C | ≥ 50 % | ≥ 40 % |
| Ruchliwość plemników typu D (nieruchome) | <50 % | <60 % |
| Morfologia plemników (% prawidłowych form) | ≥ 30% | ≥ 4% |
| Żywotność (%plemników żywych) | ≥ 50% | ≥ 58% |
Wartości referencyjne klasyfikujące nasienie jako płodne, zostały obniżone, w stosunku do wartości z 1999 roku. Spowodowało to liczne zmiany w ocenie potencjału zapładniającego nasienia mężczyzn, którzy wykonywali badania przed wprowadzeniem nowych wytycznych. Wartość dla objętości ejakulatu została zmniejszona z 2 ml do 1,5 ml. Koncentracja plemników, czyli ich liczba przypadająca na 1 ml nasienia została obniżona z 20 mln/ml do 15 mln/ml, przy czym całkowita liczba plemników ejakulacie została zmniejszona z 40 mln do 39 mln, czyli tylko o 1 mln. Podobnym mechanizmem kierowano się przy ustalaniu wartości referencyjnych dla ruchliwości plemników. Ruchliwość progresywną obniżono z poziomu 50 % do 32 %, zaś ruchliwość ogólną, z 50 % do 40 %, czyli jedynie o 10 %. Morfologia plemników, jako najtrudniejszy do oceny parametr, została obniżona z poziomu 30 % do 4 %. Jedynym wyjątkiem, który jest odstępstwem od zaprezentowanego trendu obniżania wartości referencyjnych, jest żywotność plemników, której wartość referencyjną podwyższono z poziomu 50% do 58%. Spowodowane jest to faktem, iż nie wszystkie plemniki nieruchome są martwe.
