Mózgowe porażenie dziecięce (MPD) to zespół zaburzeń wynikających z uszkodzenia mózgu w okresie życia płodowego, w trakcie porodu lub bezpośrednio po nim charakteryzujący się zaburzeniem rozwoju ruchowego w wieku niemowlęcym i późniejszym. MPD stwierdza się u 2 na 1000 urodzonych dzieci, a niektóre z objawów można zaobserwować już w okresie niemowlęcym. W pierwszych etapach życia dziecka stwierdza się opóźnienie w zdobywaniu typowych umiejętności charakterystycznych dla danego wieku, tj. siadania, pełzania, czworakowania , stawania, a potem chodzenia. Towarzyszą temu zazwyczaj zaburzenia koordynacji ruchowej, równowagi i w 85% wzmożone napięcie mięśniowe znacznie utrudniające lub uniemożliwiające lokomocję, często prowadzące do niedowładu lub porażenia kończyn dolnych i górnych. Dlatego ważnym elementem leczenia MPD jest systematyczna rehabilitacja, która pozwala złagodzić negatywne skutki schorzenia oraz pomóc w codziennym funkcjonowaniu.
Jedną z nowszych metod leczenia spastyczności w terapii mózgowego porażenia dziecięcego jest miejscowe, domięśniowe podawanie toksyny botulinowej.
Istnieje siedem typów toksyny botulinowej: A, B, C, D, E, F, G, z czego typ A jest najsilniejszą dotąd poznaną toksyną. Działanie toksyny botulinowej polega na unieczynnieniu płytki nerwowo-mięśniowej, a tym samym prowadzi do rozluźnienia wzmożonego napięcia mięśniowego w kończynach dolnych i/lub górnych.
Po kwalifikacji lekarskiej podaje się botulinę w mięśnie kończyn dolnych i/lub górnych. Nie każdy pacjent kwalifikuje się do podania toksyny botulinowej, o tym decyduje lekarz zajmujący się tą terapią. Należy pamiętać, że jednorazowe podanie nie jest wystarczające – podania leży powtarzać co 3-4 miesiące, aby efekt terapeutyczny utrzymywał się.
Co możemy uzyskać: poprawę lokomocji, lepszy wzorzec chodu, rozluźnienie mięśni kończyn dolnych, a co za tym idzie poprawę higieny osobistej, poprawę chwytu z kończyn górnych, poprawę funkcji manualnych.
Terapia ta od 2 do 17 roku życia jest refundowana przez NFZ.
W Bydgoszczy jednym z ośrodków zajmujących się leczeniem toksyną botulinową u dzieci z MPD jest nasz Ośrodek Rehabilitacji Dziennej Wojewódzkiego Szpitala Dziecięcego. Należy posiadać skierowanie do Szpitala wystawione przez lekarza rehabilitacji medycznej, neurologa lub ortopedę celem podania toksyny botulinowej.
Warunkiem jest rozpoznanie MPD, żadna inna jednostka chorobowa u dzieci nie podlega refundacji na leczenie toksyną botulinową.
Dalej należy umówić się przez sekretariat Ośrodka na badanie kwalifikujące do podania botuliny.
Za pomocą iniekcji leku w określone grupy mięśniowe, osiągnąć można przemijające zniesienie spastyczności wybranych mięśni. Obserwowana przez rodziców poprawa polegała na ogólnym zmniejszeniu napięcia mięśni, zmniejszeniu lub wyeliminowaniu chodu na palcach i ugiętych stawach kolanowych, krzyżowaniu lub rotacji wewnętrznej kończyn dolnych.
W opiniach rodziców dzieci uczestniczących w terapii toksyną botulinową jest to wysoce skuteczny rodzaj terapii, ale należy pamiętać, że w ślad za nią należy intensywnie rehabilitować dziecko. Inaczej efekt terapeutyczny będzie wątpliwy. Jednak bez terapii botuliną, tylko przy samej rehabilitacji taki efekt nie będzie możliwy. Jest to alternatywna metoda leczenia MPD dla ludzi wytrwałych i systematycznych, efektywna wyłącznie z jednoczasową rehabilitacją.
Szkolenie ma na celu informacje o zasadach przyjmowania do ORD dzieci od 2 do 7 roku życia z rozpoznaniem mózgowe porażenie dziecięce na terapię toksyną botulinową oraz propagowanie wśród opiekunów dzieci zasadność stosowania tej metody terapeutycznej z koniecznością systematycznej rehabilitacji w trakcie uczestnictwa w Programie Leczenia Toksyną Botulinową.
Szkolenie dedykowane jest dla lekarzy, pielęgniarki, fizjoterapeutów i sekretarki ORD WSD.
dr n.med. Iwona Adamczak
Al. Adama Mickiewicza 23, 86-032 Niemcz
