Wpływ ruchu na organy i schorzenia

Wpływ ruchu na organy i schorzenia.

Aktywność fizyczna i właściwa dieta to podstawowe czynniki odpowiedzialne za zachowanie zdrowia, dobry rozwój fizyczny i psychiczny.
Coraz częściej docierają do nas z mediów bardzo niepokojące informacje o złym stanie zdrowia Polaków, wynikającym po części z braku ćwiczeń i aktywności. Generalnie ten problem nie dotyczy tylko naszego kraju, ale większości rozwiniętych społeczeństw. Nie powinno to jednak stać się dla nas pocieszeniem, ponieważ sytuacja u nas (szczególnie wśród dzieci, młodzieży i osób starszych) wcale nie ulega zmianie.

Wpływ ruchu na odporność i wydolność organizmu

Ruch mobilizuje układ odpornościowy, dlatego osoby uprawiające sport rzadziej chorują, łagodniej przechodzą choroby i szybciej wracają do zdrowia. U seniorów regularna aktywność fizyczna o umiarkowanej intensywności wpływa na poprawę procesów immunologicznych. Im większy jest wśród osób starszych poziom aktywności fizycznej, tym mniej jest infekcji układu oddechowego. Regularny, umiarkowany wysiłek fizyczny powoduje wzrost liczby jak i aktywności makrofagów, ważnych w obronie przed antygenami, przez co organizm znacznie lepiej radzi sobie ze zwalczaniem wirusów i bakterii.

Wpływ ruchu na układ kostno-mięśniowy

Systematyczne ćwiczenia powodują, że włókna mięśniowe stają się grubsze – zwiększa się masa mięśniowa, bardziej wytrzymałe – zwiększa się siła mięśni i odporność na zmęczenie. Dzięki aktywności fizycznej seniorzy zawdzięczają m.in. zwiększenie ruchomości stawów, pobudzenie czynności kaletek maziowych, a także zwiększenie elastyczności i sprężystości struktur okołostawowych jak torebka stawowa, więzadła. Ruch sprzyja wzrostowi gęstości kości -zwiększa się warstwa istoty zbitej, ilość substancji organicznych i soli mineralnych, zmienia układ beleczek kostnych, dzięki czemu kości są mocniejsze i mniej podatne na złamania w trakcie urazów. Co bardzo istotne dla rosnących organizmów czyli dzieci i młodzieży – ruch wspomaga nawyk prawidłowej postawy, a jak wiemy wady postawy są plagą naszego wieku. Dla seniorów ruch jest wręcz lekiem w leczeniu osteoporozy.

Wpływ ruchu na układ krwionośny

Dzięki aktywności fizycznej sprawniej działa również układ krwionośny. Zwiększa się ukrwienie narządów, zaopatrzenie komórek w tlen i substancje odżywcze, usprawnia system odbioru zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii. Umiarkowany wysiłek poprawia parametry krwi, zwiększając liczbę białych krwinek, a tym samym obronę przed zakażeniami. Regularna aktywność fizyczna przyspiesza spalanie tłuszczu, pomaga walczyć ze zbędnymi kilogramami, utrzymać prawidłową masę ciała. Systematyczne ćwiczenia o umiarkowanej intensywności redukują ryzyko wystąpienia wielu chorób cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, otyłość, zawał serca. Prócz tego istotny jest pozytywny wpływ aktywności fizycznej na gospodarkę cholesterolową poprzez zwiększenie frakcji tzw. dobrego cholesterolu HDL (high-density lipoprotein).

Wpływ ruchu na ośrodkowy układ nerwowy (OUN)

W przypadku OUN regularny i rozsądny ruch powoduje wzrost koordynacji ruchowej i koncentracji oraz zwiększenie szybkości uczenia się czynności ruchowych, poprawia funkcje mózgu i jakość snu. Ruch spowalnia starzenie się komórek nerwowych i powoduje poprawę tak zwanej pamięci ruchowej, co wpływa na coraz lepszą technikę ruchów. Ćwiczenia są elementem wspomagającym w leczeniu choroby Parkinsona, dystrofii mięśniowych, zaburzeń koordynacji ruchowej i równowagi a nawet padaczki.

Jednorazowy wysiłek nie oddziałuje na nasz organizm, ale umiarkowany systematyczny wysiłek reguluje pracę ośrodkowego układu nerwowego.
Udowodniono, że 4 miesiące umiarkowanej aktywności fizycznej poprawia jakość snu o 65% wśród badanych leczonych na bezsenność – mogą oni spać dłużej i głębiej, co przekłada się na funkcjonowanie organizmu w ciągu dnia, lepszą wydajność w pracy i pogodny stosunek do ludzi.

Wpływ ruchu na układ oddechowy

Ruch zwiększa zapotrzebowanie organizmu na tlen i usprawnia funkcjonowanie układu oddechowego. Dzięki regularnej aktywności fizycznej wzrasta wentylacja i ukrwienie płuc, zwiększają się parametry spirometryczne (w tym najbardziej znany VC – pojemność życiowa), wzrasta siła mięśni oddechowych klatki piersiowej i przepony.

Wpływ ruchu na układ trawienny

Aktywność fizyczna zwiększa sprawność mięśni gładkich, wpływając tym samym pozytywnie na funkcjonowanie jelit, żołądka, nerek i wątroby. Regularny, ale również sporadyczny ruch polepsza funkcje trawienne i perystaltykę jelit co pozwala uniknąć zaparć, zapobiega zaleganiu moczu w przewodach moczowych co ma duże znaczenie szczególnie wśród osób z kamicą nerkową.

Wpływ ruchu na psychikę

Aktywność fizyczna to uniwersalny lek na poprawę samopoczucia. Niezależnie od wieku i płci oraz wydolności organizmu umiarkowany ruch poprawia samopoczucie. Wysiłek trwający co najmniej 30 minut powoduje wzrost produkcji endorfin – hormonów, które odpowiadają za dobre samopoczucie czasem nawet euforię. Patrzymy wówczas na świat znaczniej pozytywniej. Korzystny wpływ sportu na psychikę wykorzystywany bywa przez lekarzy i psychologów – umiarkowana aktywność fizyczna często zalecana jest w profilaktyce i leczeniu niektórych postaci depresji.

Podczas uprawiania aktywności fizycznej nie zastanawiamy się jak dany wysiłek wpływa na poszczególne układy organizmu., a jak widzimy może zdziałać dużo dobrego. Proszę zastanówcie się Państwo, czy warto to dobro wykorzystać, czy nadal lepiej bezruch tłumaczyć brakiem czasu?

Z życzeniami zdrowia, miłych wakacji i urlopu

dr n.med. Iwona Adamczak
specjalista rehabilitacji medycznej,
balneologii i medycyny fizykalnej
Klinika Zdrówko